Umiejętność podejmowania przez chorego decyzji terapeutycznych w oparciu o swój stan kliniczny oraz systematyczne monitorowanie glikemii, glukozurii, ketonurii w warunkach domowych. Jest jednym z warunków aktywnej współpracy pacjenta i lekarza w celu osiągnięcia i utrzymania zalecanych wartości parametrów kontroli metabolicznej cukrzycy. Wymaga uprzedniego przeszkolenia chorego, a w razie potrzeby, jego późniejszej reedukacji. Podstawowym i najważniejszym elementem samokontroli są pomiary glikemii (zob. glikemia). Analiza otrzymanych w ten sposób wyników służy do optymalizacji porad medycznych i modyfikacji planów terapeutycznych.