Problem z refundacją leków przeciwcukrzycowych
Gdy 29 sierpnia 2011 r. Europejska Agencja Leków (EMA) ogłosiła w mediach swoje stanowisko wobec stosowania analogów insulin długo działających, polscy chorzy mieli nadzieję, że zostaną rozwiane wszelkie wątpliwości Ministerstwa Zdrowia i wreszcie zostaną wprowadzone korzystne zarówno dla osób chorych na cukrzycę, jak i dla budżetu, zmiany w dostępie do właściwego leczenia. Jednak jak na razie nic się nie zmieniło. Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, w którym się tego leku nie refunduje.
Polskie Stowarzyszenie Diabetyków (PSD) liczyło, że Ministerstwo Zdrowia spełni obietnice i zdecyduje wreszcie o umieszczeniu insulin długo działających w wykazie leków refundowanych. Niestety, pomimo licznych apeli stowarzyszenia, brak jest tej decyzji. Spotyka się to z niezrozumieniem, rozgoryczeniem i uzasadnioną frustracją, tym bardziej, że problem dotyczy tak wielu Polaków, w tym dzieci i młodzieży, które w tej sytuacji są szczególnie poszkodowane.
PSD uważa, że nieumieszczenie insulin długodziałających na liście leków refundowanych nie jest uzasadnione względami ekonomicznymi. Według opinii Agencji Oceny Technologii Medycznych, proponowane rozwiązania nie tylko nie zwiększą nakładów ponoszonych przez płatnika, a będzie wręcz odwrotnie – optymalne leczenie przeciwhiperglikemiczne w sposób realny znacząco obniża ogromne koszty generowane przez powikłania okołocukrzycowe i pogarszający się stan zdrowia niewłaściwie leczonych pacjentów. Poza tym zużywano by mniej sprzętu medycznego: igieł czy pasków do badania poziomu cukru.
Z wielka nadzieją oczekiwano ogłoszenia nowej listy leków refundowanych. Zaczęła ona obowiązywać od 16 listopada 2011 r. Znalazły się na niej dwa nowe preparaty na cukrzycę – inhibitory DPP-4 z grupy tzw. leków inkretynowych. Zabrakło jednak leków inkretynowych należących do analogów GLP-1 (liraglutyd oraz eksenatyd), które przeznaczone są dla najciężej chorych. Wciąż nie uwzględniono również długo działających analogów insuliny.
Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) przedstawił w rozmowie z PAP jego prezes, prof. Leszek Czupryniak. Stwierdził, że te dwa leki skutecznie wyrównują poziom glukozy we krwi i mogą opóźnić podawanie insuliny u osób z cukrzycą typu 2, u których szczególnie trudno kontrolować chorobę. Chodzi tu m.in. o pacjentów otyłych. W przeciwieństwie do większości leków przeciwcukrzycowych analogi GLP‑1 nie tylko nie powodują dodatkowego tycia, ale przyczyniają się wyraźnie do chudnięcia pacjentów. Jest to o tyle istotne, że otyłość jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka cukrzycy typu 2. Liraglutyd i eksenatyd pozwalają więc uniknąć efektu błędnego koła w terapii.
W liście napisanym do Ministerstwa Zdrowia pacjenci z PSD podkreślili: „Jest rzeczą zacną, że znalazły się w projekcie list inne inkretyny z grupy inhibitorów DPP‑4, ale nie pozostawiajmy dalej na marginesie tych, którzy najbardziej potrzebują analogów GLP‑1. Już i tak są zmuszeni do codziennej walki z chorobą i przeciwnościami życia”.
Ministerstwo w odpowiedzi tłumaczy, że analogi GLP‑1 nie znalazły się w projekcie nowych list refundacyjnych, ponieważ są droższe niż inhibitory DPP‑4, a możliwości finansowe NFZ pozwalają na razie wprowadzić na listy doustne leki inkretynowe.
Prof. Czupryniak zwrócił uwagę, że w projekcie nowych list nie znalazł się inhibitor DPP-4 o nazwie saksagliptyna, choć – podobnie jak dwa pozostałe – lek ten otrzymał pozytywne rekomendacje Agencji Oceny Technologii Medycznych i spełnił kryteria dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa. Jego zdaniem trudno wytłumaczyć tę decyzję mając świadomość, że obecność większej liczby leków z tej samej grupy na listach zwiększa konkurencyjność i pozwala płatnikowi negocjować niższe ceny. Poza tym saksagliptyna jako jedyna ma wskazania dla pacjentów i z umiarkowaną, i z zaawansowaną niewydolnością nerek.
PTD docenia krok, jaki uczyniono umieszczając w projekcie wykazu dwa nowe leki przeciwcukrzycowe, na podstawie silnych merytorycznie przesłanek w opublikowanych stanowisku apeluje jednak o:
1) uzupełnienie wykazu o saksagliptynę,
2) uwzględnienie w wykazie inkretynomimetyków (eksenatydu i liraglutydu), przynajmniej z refundacją dla pacjentów o wskaźniku masy ciała BMI ≥35 kg/m2,
3) umieszczenie w wykazie długo działających analogów insuliny (detemiru i glarginy), przynajmniej z refundacją dla chorych na cukrzycę typu 1.
Można mieć nadzieję, że działania środowisk diabetologicznych odniosą pozytywny skutek i chorzy już wkrótce doczekają się listy leków refundowanych uwzględniających ich potrzeby.
Piśmiennictwo
4. Lekarze i chorzy na cukrzycę o nowych listach leków refundowanych – artykuł opublikowany na www.gazeta.pl
5. Leczenie cukrzycy: na liście leków refundowanych nadal brak insuliny nowej generacji – artykuł opublikowany na www.gazetaprawna.pl
