Cukrzyca typu LADA często błędnie diagnozowana jako cukrzyca typu 2
LADA (Latent
Autoimmune Diabetes in Adults, inaczej cukrzyca typu 1,5) jest wolno
postępującą formą choroby autoimmunologicznej u osób dorosłych i dotyczy ok. 5–10%
pacjentów z cukrzycą. Ten termin zaproponował w 1993 roku fiński badacz TiinamaijaTuomi.
Pacjenci z LADA wykazują podobną oporność na insulinę jak w przypadku
klasycznej cukrzycy typu 2, lecz ich komórki β są znacznie poważniej
upośledzone.
Podczas tegorocznego kongresu American Association of Clinical Endocrinologists dr Ankit Shrivastav
z Institute of Postgraduate Medical
Education and Research (Kalkuta, Indie) powiedział, że młodych dorosłych
pacjentów z cukrzycą bez rodzinnej historii cukrzycy typu 2, i u których trudno
wyrównać glikemię, powinno się systematycznie poddawać testom immunologicznym
dla wykazania obecności specyficznych autoprzeciwciał. Swe stwierdzenie opiera
na danych pochodzących od pierwszych 100 pacjentów toczącego się obserwacyjnego
badania klinicznego. U 48% z nich stwierdził występowanie LADA. Średnia wieku
badanych wynosiła 33 lata, pierwszej diagnozy cukrzycy dokonano u nich w wieku
lat 20 i chorowali średnio od sześciu lat. Nie byli otyli (średni BMI wynosił
18,2 kg/m²), a średnia wartość hemoglobiny glikowanej wynosiła 9,6%. U
wszystkich przeprowadzono test na występowanie typowych dla cukrzycy przeciwciał.
Wiadomo, że u 85–90% osób z cukrzycą typu 1 w chwili wykrycia choroby stwierdza
się występowanie przeciwciał przeciwwyspowych (ICA512) i/lub przeciwinsulinowych
albo anty-GAD (przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego – GAD), będącymi markerami
procesu autoimmunologiczego. U 45 badanych wykryto przeciwciała anty-GAD, a u
siedmiu – przeciwciała ICA512 (cztery z tych osób posiadały jednocześnie
przeciwciała anty-GAD). Co ciekawe, LADA pozytywnie korelowała z krótszym
czasem trwania choroby i z negatywną rodzinną historią cukrzycy. Jedynie u 16%
pacjentów z LADA znane były rodzinne przypadki cukrzycy w porównianiu z 84%
pacjentów bez LADA (p<0,001).
Komentatorzy sesji, na
której zaprezentowano wstępne wyniki badania, stwierdzili: „Należy wzmożyć
czujność przy stawianiu diagnozy cukrzycy u młodych dorosłych. Spotykamy się z
coraz większą ilością przypadków cukrzycy typu 1 u osób starszych i cukrzycy
typu 2 u osób bardzo młodych. Jedynym sposobem rozgraniczenia obydwu schorzeń
jest przeprowadzenie odpowiednich testów”. Naturalnie, nierealne jest przyjęcie
założenia o systematycznym przeprowadzaniu testów immunologicznych (albo i
genetycznych, bowiem obecność alleli HLA DQA1-DQB1*0102(3)-*0603(3) świadczy o
cukrzycy typu1, a ich brak o LADA) u każdego pacjenta z podejrzeniem cukrzycy.
Logiczne wydaje się natomiast wykonanie takich testów u osób z niskim poziomem
insuliny endogennej, bez względu na ich wiek. Uniknęło by się wtedy błędnego
leczenia kilkoma lekami, które nie skutkują wyrównaniem cukrzycy, bowiem
pacjenci z LADA wcześniej czy później potrzebują zastrzyków z insuliny.
Pozostaje kwestia zróżnicowanego podejścia przy leczeniu pewnych grup
etnicznych, dodaje dr Shrivastav: „Hinduscy pacjenci słyną z nieopanowanego
strachu przed igłą. W ich przypadku jedynym rozwiązaniem pozostaje leczenie
środkami doustnymi, nierzadko w kombinacji kilku leków”.Piśmiennictwo
1. Tuomi T, Groop
LC, Zimmet PZ, et al. Antibodies to Glutamic Acid Decarboxylase
Reveal Latent Autoimmune Diabetes Mellitus in Adults with a Non-Insulin-Dependent
Onset of Disease Diabetes. 1993, 42:359-362; doi:10.2337/diab.42.2.359
2. Pozzilli P and Di Mario U. Autoimmune Diabetes not Requiring Insulin at
Diagnosis (Latent Autoimmune Diabetes of the Adult). doi: 10.2337/diacare.24.8.1460
Diabetes Care, August
2001 vol.
24 no.
8 1460-1467.
3. .
Progress in the characterization of slowly progressive autoimmune diabetes in
adult patients (LADA or type 1.5 diabetes). Exp Clin Endocrinol Diabetes 2001;
109(Suppl 2): S94-S108. DOI: 10.1055/s-2001-18573
4. http://www.medscape.com/viewarticle/764562
