Cukrzyca jest znanym predyktorem zgonu z powodu m. in. chorób układu krążenia, układu oddechowego, układu moczowego oraz udarów. Amerykańscy naukowcy wykazali dodatkowo jej związek ze znacznie zwiększonym ryzykiem zgonu także z powodu nowotworów. Przeanalizowali dane uzyskane od 1 053 831 dorosłych pacjentów zarejestrowanych w kohorcie Cancer Prevention Study-II w 1982 roku i regularnie obserwowanych do grudnia 2008 r. Przy kwalifikacji do badania żaden z jego uczestników nie miał raka. Pacjentów poproszono o wypełnienie ankiety zawierającej szczegółowe pytania o stanie zdrowie, w tym o współistnieniu (lub nie) cukrzycy, paleniu tytoniu, aktywności fizycznej, wzroście i wadze.

Podczas trwającej 26 lat obserwacji zmarło 243 051 mężczyzn i 222 109 kobiet. W ogólnej analizie cukrzyca była związana z prawie dwukrotnie wyższym ryzykiem zgonu z wszystkich przyczyn. Przy analizie ryzyka zgonu z powodu poszczególnych nowotworów i po wyeliminowaniu znanych czynników ryzyka raka takich jak palenie tytoniu, otyłość czy nieaktywny tryb życia, okazało się, że kobiety z cukrzycą miały zwiększone ryzyko zgonu z powodu raka wątroby o 40%, raka trzustki o 31%, raka macicy o 33%, jelita grubego o 18% i piersi o 16%.

Mężczyźni z cukrzycą mieli zwiększone ryzyko zgonu z powodu raka sutka o 320%, raka wątroby o 126%, jamy ustnej i gardła o 44%, trzustki o 40%, raka pęcherza o 22%, raka jelita grubego o 15%. Co zastanawiające, cukrzyca była związana ze zmniejszonym ryzykiem zgonu z powodu raka prostaty o 12%.

Przeprowadzona analiza potwierdza rozległy charakter choroby. Dlatego chorzy na cukrzycę powinni być objęci opieką lekarzy specjalizujących się w różnych dziedzinach medycyny. W tej wielodyscyplinarności niezwykle ważne są, jak widać, regularne badania diagnostyczne w kierunku nowotworów, umożliwiające ich wczesne wykrycie.

Naukowcy prowadzą intensywne badania mające na celu określenie przyczyn związku cukrzycy z nowotworami. Niewątpliwym winowajcą jest tu hiperinsulinemia. Eksperymenty na zwierzętach wykazały, że długotrwale podwyższony poziom insuliny prowadzi do rakowacenia komórek. Najwięcej badań poświęcono rakowi trzustki, bowiem zarówno nowotwór, jak i cukrzyca dotyczą tego samego organu. Tu badacze często stają przed pytaniem: „co było pierwsze: jajko czy kura?” Kilka niewielkich badań skłania ku teorii, że to cukrzyca jest przyczyną raka trzustki, a nie odwrotnie, co stanowi kolejny argument przemawiający za koniecznością przeprowadzania regularnych badań przesiewowych w tym kierunku u osób z cukrzycą.