Priorytetowym zadaniem dla każdego członka zespołu opiekującego się dziećmi z cukrzycą podczas wyjazdów zorganizowanych jest zapewnienie uczestnikom bezpieczeństwa. Realizacja tego zadania wymaga od pielęgniarki dużego zaangażowania, ponieważ jeśli dziecko z cukrzycą znajdzie się w warunkach dla siebie nowych i bez opieki rodziców (szczególnie po raz pierwszy), wówczas może przełożyć się to na jego emocje lub też negatywnie wpłynąć na samodyscyplinę w kontrolowaniu cukrzycy. Konieczne będzie zatem monitorowanie zachowania podopiecznych, podejmowanie interwencji medycznej, jeśli zajdzie taka potrzeba, oraz edukowanie dzieci i przypominanie im o konieczności systematycznej samokontroli i o samoopiece. Wycieczki, kolonie czy obozy to dla dzieci zmagających się z cukrzycą wspaniałe okazje do zdobywania samodzielności i wiary we własne siły, a na wyjazdach tematycznie związanych z tą chorobą pojawia się dodatkowo okazja do pogłębienia wiedzy na temat cukrzycy i do spotkań z innymi dziećmi borykającymi się z podobnym problemem zdrowotnym. Każdy wyjazd to dla dziecka z cukrzycą znakomita  okazja do samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach, które wymagają podjęcia działań ukierunkowanych na uzyskanie wyznaczonych przez lekarza diabetologa kryteriów wyrównania cukrzycy. Uczestnictwo w wyjazdach zorganizowanych, szczególnie tych trwających dłużej, może dla dziecka poskutkować swoistym odkryciem, że z cukrzycą można normalnie żyć, nie trzeba unikać wysiłku fizycznego, samokontrola i samodyscyplina dotyczą zaś w równym stopniu wszystkich uczestników turnusu. Dzieci zdrowe uczestnicząc w wyjazdach, w których biorą udział ich koledzy z cukrzycą, mogą wiele nauczyć się o chorobie. To pozwoli zrozumieć im, z jakimi problemami na co dzień borykają się osoby chorujące na cukrzycę.

Dla młodych uczestników wyjazdów pielęgniarka biorąca w nim udział powinna być osobą godną zaufania, która stanowi oparcie w różnych sytuacjach, ale jednocześnie wymaga i jest czujnym, dyskretnym obserwatorem, kompetentnie wykorzystującym swoją wiedzę.

Specjaliści opiekujący się młodymi ludźmi powinni pamiętać również o negatywnej stronie każdego wyjazdu (wynikającej najczęściej z niedojrzałości zachowań młodych uczestników, chęci zaimponowania kolegom, odgrywania wakacyjnej roli kogoś innego niż w rzeczywistości czy źle rozumianego poczucia samodzielności bez nadzoru rodziców) i związanej z tym złożoności problemu opieki podczas turnusu. Szczególnej uwagi opiekunów wymagają wyjazdy, których uczestnikami są młodzi diabetycy – turnusy takie niosą również pewne wyzwania związane z podejmowaniem przez młodych ludzi negatywnych zachowań  prozdrowotnych. Dla opiekunów to czas wzmożonej czujności popartej własnym doświadczeniem. Pomysłowość młodzieży przekracza niejednokrotnie nasze wyobrażenia (np. oszukiwanie wyników glikemii, podawanie insuliny bez porozumienia z personelem medycznym, podawanie insuliny pomijając opcje bolus, ”konkursy  na hipoglikemię”, itp.). Dla młodych diabetyków uczestnictwo w wyjeździe zorganizowanym – szczególnie trwającym dłużej – to z pewnością czas odpoczynku, natomiast dla opiekunów turnusu – przede wszystkim dla pielęgniarek i lekarza –  to okres intensywnej całodobowej pracy.

 

Pielęgniarka dla uczestników wyjazdu zorganizowanego jest źródłem wiedzy – teoretycznej i praktycznej – na temat wszystkiego, co wiąże się z chorobą oraz z działaniami podejmowanymi w celu stabilizacji cukrzycy. Działania edukacyjne lepiej realizuje się na wyjazdach trwających dłużej: na obozach, koloniach czy turnusach rehabilitacyjnych w uzdrowiskach. Grupa ma więcej czasu na integrację, a pielęgniarka – na obserwowanie, jak podopieczni radzą sobie z cukrzycą. Podczas wyjazdów krótkoterminowych dzieci skupiają się generalnie na zebraniu jak największej ilości wrażeń, natomiast pielęgniarki – na zapewnieniu bezpieczeństwa medycznego podczas wycieczki. Pomimo niewątpliwych plusów kolonii i obozów, każdy wyjazd, w którym biorą udział dzieci z cukrzycą – również jednodniowy, jest dobrym czasem na praktyczną naukę samodzielnego radzenia sobie z chorobą. Przebywanie w warunkach mocno odbiegających od domowej i szkolnej stabilizacji to dla dziecka szansa na naukę samodzielności: planowania wysiłku i pokonywania problemów, które mogą pojawić się podczas realizacji planów, a dla pielęgniarki to okazja do pokazania dzieciom, jak w praktyce radzić sobie z problemem niedocukrzenia, wstrzykiwania odpowiednio dobranych dawek insuliny, obsługą pompy w tzw. warunkach polowych, czy z zachowaniem stałych pór posiłków, kiedy cały dzień przebywa się poza domem.

Do samodzielności trzeba przygotować i dzieci, które niecierpliwie wyczekują dnia wyjazdu, i pozostających w domu opiekunów, zazwyczaj pełnych obaw o to, jak bez nich poradzi sobie dziecko. Konieczne jest przeprowadzenie spotkania przedwyjazdowego, podczas którego opiekunowie dziecka poznają pielęgniarkę odpowiedzialną za ich bezpieczeństwo, i dowiedzą się, co dziecko musi zabrać na wyjazd, aby mogło bezpiecznie korzystać z jego uroków. Należy opiekunom dokładnie wytłumaczyć, co i w jakiej ilości powinno znaleźć się w podręcznym bagażu małego cukrzyka.

Dziecko chorujące na cukrzycę musi w zestawie podróżnym mieć:

·  insulinę krótko działającą i długo działającą wraz z zapasem – insuliny powinny być zapakowane do bagażu podręcznego oraz torby podróżnej, zabezpieczone przed skrajnymi temperaturami;

·  glukagon oraz jego zapas;

·  peny, igły, strzykawki ”insulinówki”;

Pielęgniarka na spotkaniu przedwyjazdowym zapoznaje się z istotnymi informacjami o zdrowiu poszczególnych uczestników, które zgłaszają opiekunowie prawni dziecka. Podczas spotkania przedwyjazdowego powinno się także omówić z opiekunami zaplanowanie podróży, pór posiłków i przerw, szczególnie w sytuacji, kiedy będą zmiany stref czasowych. W sytuacji, kiedy planowany jest wyjazd poza granicę naszego kraju lub do innej strefy klimatycznej należy opiekunom prawnym młodych diabetyków przypomnieć o konieczności wykonania szczepień ochronnych. Młodzi diabetycy powinni mieć przy sobie informacje o tym, że chorują na cukrzycę typu 1 (bransoletka, identyfikator, karta chorego na cukrzycę). W przypadku wyjazdów zagranicznych, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i dobrej informacji, do zestawu podróżnego młodego diabetyka należy również włączyć:

· zaświadczenie lekarskie dotyczące choroby i jej leczenia wystawione w języku angielskim oraz w urzędowym języku kraju będącego celem podróży, a także zaświadczenie o wykonanych szczepieniach ochronnych;

 

Edukacja diabetologiczna powinna być realizowana na wyjeździe konsekwentnie, ale w sposób dyskretny. Dzieci zazwyczaj bardzo interesują się wszystkim, co pozwoli im na zwiększenie samodzielności – dlatego udziału w zajęciach dotyczących samokontroli, samoopieki i samoleczenia nie będą traktować jako czasu zmarnowanego, jeżeli uświadomi się im, że dzięki lepszej kontroli nad własną chorobą będą mogły prowadzić życie nie różniące się od tego, jakie wiodą ich rówieśnicy. Jeśli zaś pielęgniarka okaże się osobą kompetentną, empatyczną i godną zaufania, dzieci z cukrzycą z obozu wrócą pełne wiary we własne siły i z umiejętnością radzenia sobie z chorobą w skomplikowanych sytuacjach życiowych.