Wysiłek fizyczny a cukrzyca
Część 2. Zasady wyboru aktywności fizycznej
Część 2. Zasady wyboru aktywności fizycznej
Każdy chory na cukrzycę może wybrać odpowiednią dla siebie aktywność
fizyczną. Powinien on jednak pamiętać, że nie każdy rodzaj wysiłku jest dlań
odpowiedni.
Cukrzyca typu 1 bez powikłań nie stanowi
przeciwwskazania do żadnego rodzaju aktywności fizycznej. Osoba
z takim rozpoznaniem może uprawiać praktycznie każdy sport, nawet
wyczynowo. Wymaga to od chorego systematyczności i odpowiedzialności w samokontroli
i dawkowaniu insuliny. W zamian zapewnia nie tylko radość i ogromną
przyjemność z uprawiania sportu, ale również dobre wyrównanie cukrzycy i ochronę
przed późniejszym rozwojem powikłań choroby.
Przystępujący
do ćwiczeń fizycznych pacjenci chorzy
na cukrzycę typu 2 i chorzy, u których występują powikłania
cukrzycy bądź choroby towarzyszące, muszą uwzględnić ograniczenia z tego wynikające. Dotyczą one rodzaju i intensywności
podejmowanego wysiłku. Umiarkowany ruch, np. niedługie i nieforsowne
spacery czy przejażdżki rowerowe po płaskim terenie, jest wskazany praktycznie
dla każdego.
Ćwiczenia niewskazane w przypadku występowania późnych powikłań
- W przypadku retinopatii cukrzycowej przeciwwskazany jest wysiłek, któremu towarzyszą gwałtowne zwyżki ciśnienia tętniczego związane z natężeniem się i wstrzymywaniem oddechu, ćwiczenia związane ze skłonami głowy poniżej pasa, a w razie zaawansowanych zmian w dnie oka także podskoki, gwałtowne uderzenia, jak podczas gry w tenisa i wysiłki o większej intensywności. Gdy naczynia na dnie oka są bardzo zmienione, wysiłek ten może spowodować ich uszkodzenie, krwawienie, a nawet utratę wzroku.
- W przypadku neuropatii wegetatywnej nie należy podejmować wysiłku związanego z szybkimi zmianami pozycji ciała i tempa ruchu, a także wysiłków w skrajnych temperaturach. Układ krążenia może nie nadążyć za błyskawicznie zmieniającymi się potrzebami organizmu, czego skutkiem bywa omdlenie.
- W przypadku stopy cukrzycowej lub zaburzeń czucia w stopach w wyniku neuropatii czuciowej nie należy odbywać długich marszów, ćwiczeń w pozycji stojącej, na stopniu, na bieżni, ze względu na bardzo duże ryzyko uszkodzenia stóp. W takiej sytuacji należy wybrać np. pływanie, ćwiczenia w wodzie bądź jazdę na rowerze.
Przed
rozpoczęciem nowej, bardziej intensywnej aktywności fizycznej (uprawianie sportu
wyczynowego, uczestnictwo w zajęciach fitness klubu) chory na cukrzycę
powinien poradzić się swojego lekarza. Należy przeprowadzić diagnostykę
(kontrolę) późnych powikłań cukrzycy (badanie dna oka, badanie stóp, testy
wykrywające neuropatię wegetatywną). U większości pacjentów wskazane jest
przeprowadzenie elektrokardiograficznej próby wysiłkowej, która pomoże określić
stan układu krążenia oraz wydolność fizyczną, a przez to ustalić wachlarz
odpowiednich i bezpiecznych ćwiczeń.
Wybierając rodzaj aktywności
fizycznej należy uwzględniać upodobania chorego – tylko wtedy nie będzie
problemów z systematycznością treningów, która jest bardzo ważna dla
osiągnięcia korzyści z aktywności fizycznej. Częstotliwość wysiłku trzeba
dostosować do aktualnego stanu zdrowia i kondycji pacjenta.
