Zabiegi bariatryczne zmniejszają ryzyko chorób serca u otyłych osób chorych na cukrzycę
Chirurgiczna modyfikacja części przewodu pokarmowego prowadzi do utraty wagi ciała, zmniejsza ryzyko chorób serca u osób chorych na cukrzycę, a nawet może prowadzić do jej remisji. Taki przekaz płynie z tegorocznego Światowego Kongresu Terapii Interwencyjnych w Cukrzycy Typu 2 (oryg. World Congress on Interventional Therapies for Type 2 diabetes), który odbył się w marcu br. w Nowym Jorku. Dr Francesco Rubino, przewodniczący Światowego Kongresu i szef Oddziału Chirurgii Gastrycznej nowojorskiego ośrodka Presbyterian Hospital/Weill Cornell Medical Centre z entuzjazmem przyznał, że metody interwencyjne w obrębie przewodu pokarmowego są nowatorskie i niezwykle obiecujące przy leczeniu cukrzycy.
Jedno z kongresowych doniesień wskazuje wyraźnie na długotrwałe efekty metaboliczne takich zabiegów. U 41 pacjentów chorych na cukrzycę typu 2 (średnio od 97 miesięcy) przeprowadzono restrykcję gastryczną lub pomostowanie żołądka. W ciągu pięciu lat obserwacji u ponad 80% z nich stwierdzono cofnięcie cukrzycy, zdefiniowane jako poziom stężenia glukozy na czczo poniżej 120 mg/dl osiągnięty bez pomocy leków przeciwcukrzycowych, lub bardzo wyraźną poprawę stanu zdrowia. Ponadto pacjenci stracili istotnie na wadze (wartość BMI w grupie z remisją cukrzycy z wyjściowych 49 kg/m² spadła do 36 kg/m²), obniżył się u nich poziom hemoglobiny glikowanej (z 7,2% do 6,1%), całkowitego cholesterolu (ze 183 mg/dl do 181 mg/dl), spadło także ciśnienie tętnicze krwi (ze 141/79 mmHg do 135/73 mmHg), a 14% z nich pozbyło się nadciśnienia. Pacjenci z remisją cukrzycy przestali brać insulinę i doustne leki przeciwcukrzycowe, a pacjentom z bardzo wyraźną poprawą zdrowia znacznie obniżono ich dawki.
Dr Rubino powiedział także, że pomostowanie żołądka, w porównaniu z prostą restrykcją gastryczną, najprawdopodobniej powoduje zmiany w wydzielaniu hormonów przewodu pokarmowego i stąd jego pozytywny wpływ na przebieg cukrzycy. Chodzi tu o hormony z grupy inkretyn, które zwiększają poposiłkowe wydzielanie insuliny, hamując jednocześnie wydzialanie glukagonu. Dwie podstawowe inkretyny to GIP (glucose-dependent insulinotropic peptide) i GLP-1 (glucagon-like peptide-1). Nie są nowością w medycynie, bowiem i ch funkcjonowanie badane jest od lat 30. ubiegłego wieku. Inkretyny wytwarzane są przez komórki nabłonka górnej części jelita cienkiego w odpowiedzi na zwiększony poziom glukozy w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu, komórki β trzustki produkują więcej insuliny, antycypując niebezpieczny wzrost stężenia glukozy we krwi.
Zdaniem dr. Rubino, u pacjentów po zabiegach bariatrycznych pomostowania wzrost wydzielania insuliny następuje zbyt szybko, aby mógł być jedynie skutkiem utraty wagi ciała. Najprawdopodobniej anatomiczne zmiany w przewodzie pokarmowym mają dużo większy wpływ na kontrolę cukrzycy niż dotychczas przypuszczano.
Chirurgiczne modyfikacje układu pokarmowego to jedno, a badania nad nową generacją leków przeciwcukrzycowych to drugie. Firmy farmaceutyczne i biotechnologiczne od dawna pracują nad lekami, które wpływałyby na produkcję inkretyn. „Jeśli u pacjentów można by «wymusić» wydzielanie insuliny wtedy, kiedy byłaby taka potrzeba, moglibyśmy oczekiwać wyeliminowania cukrzycy”, powiedział na konferencji profesor Lee Kaplan (Harvard Medical School, Boston), główny autorytet w leczeniu otyłości. Jest on również zdania, że niektóre zabiegi bariatryczne wzmagają wydzielanie insuliny, aczkolwiek poznanie molekularnych podstaw tego zjawiska wymaga wielu precyzyjnych badań.
Wiedząc, że cukrzyca jest poważnym czynnikiem ryzyka dla chorób układu krążenia, a leczenie bariatryczne wyraźnie przyczynia się do jej remisji poprawiając ogólny stan pacjenta, można zaryzykować stwierdzenie, że jednocześnie redukuje ryzyko chorób serca u osób z cukrzycą.
Piśmiennictwo
2. Heneghan HM, Moustarah F, Meron-Eldar S, et al. Five-year Follow-up of Type 2 Diabetic Patients Who Underwent Bariatric Surgery. 2nd World Congress on Interventional Therapies for Type 2 Diabetes New York, NY, USA, marzec 28–30, 2011.
5. http://www.diabetesmonitor.com/supplies-and-how-to/drugs/incretins.htm
