Cukrzyca zwiększa ryzyko zaćmy związanej z wiekiem
Z doniesienia kanandyjskich naukowców opublikowanego kilka miesięcy temu w Optometry and Vision Science wynika, że u osób z cukrzycą typu 2 ryzyko zaćmy związanej z
wiekiem jest zwiększone o 82% w stosunku do osób zdrowych. Dodatkowo, rośnie
ono w grupie chorych przyjmujących statyny. Leki te, powszechnie stosowane w
leczeniu hiperlipidemii, hamują działanie reduktazy
3-hydroksy-3-metylo-glutarylokoenzymu A (HMG-CoA). Zaćma (katarakta) jest jedną
z najczęstszych chorób oczu. Wśród wielu jej odmian najbardziej
rozpowszechniona jest odmiana „starcza”, związana z wiekiem, a około 10% przypadków
zaćmy ma podłoże metaboliczne, bezpośrednio związane z cukrzycą, jak np. zaćma
podtorebkowa tylna powodująca głównie upośledzenie widzenia do bliży.
Carolyn Machan i jej współpracowanicy z University
of Waterloo (Ontario, Kanada) dokonali analizy danych medycznych prawie
6400 osób leczonych w latach 2007–2008 w klinice okulistycznej University of Waterloo, z których 452
chorowało na cukrzycę typu 2. Z danych wynika, że 56% pacjentów z cukrzycą i
16% osób bez cukrzycy przyjmowało dodatkowo statyny. W analizie, po
uwzględnieniu innych czynników ryzyka, takich jak palenie tytoniu, płeć i
ciśnienie krwi, statyny pozostały związane z 57-proc. wzrostem zachorowania na
zaćmę, podczas gdy sama cukrzyca powodowała wzrost tego ryzyka o 82%. Oba
czynniki ryzyka: cukrzyca i statyny mają wpływ na powstawanie zaćmy także
działając w sposób od siebie niezależny. Gdy porównano grupę pacjentów bez
cukrzycy i nieleczonych statynami z grupą diabetyków przyjmujących statyny,
zauważono, że w drugiej grupie zaćma rozwijała się o średnio 5,6 roku wcześniej
(p<0,001). Autorzy podkreślają, że
ich badanie nie udowadnia w sposób niezaprzeczalny związku statyn z
wcześniejszym występowaniem zaćmy, lecz jedynie sugeruje możliwość istnienia
takiego związku. Sugestia jest niebezpodstawna, bowiem dotychczasowe badania
laboratoryjne przeprowadzone na psach wykazały, że duże dawki statyn prowadziły
u zwierząt do zaćmy.
Dr Machan ma świadomość,
że konieczne są dalsze badania i podkreśla, że mimo wszystko, zysk ze
stosowania statyn u pacjentów z cukrzycą przewyższa ryzyko upośledzenia wzroku.
Jej zdaniem należy na razie szczegółowiej informować pacjentów o ryzyku choroby
oczu, ale w żadnym wypadku nie powinno się zaniechać leczenia hiperlipidemii
statynami. Wydaje się niezbędne przeprowadzenie dalszych badań, które miałyby
na celu zidentyfikowanie innych leków obniżających poziom cholesterolu,
niezwiązanych z ryzykiem wystąpienia zaćmy. Piśmiennictwo
2. Machan CM,
Hrynchak PK, and Irving EL. Age-Related Cataract Is Associated with Type 2
Diabetes and Statin Use. Optometry & Vision Science; August 2012, Vol. 89, Issue
8; p 1165–1171; doi: 10.1097/OPX.0b013e3182644cd1
