Diagnoza – cukrzyca, szczególnie, gdy konieczne jest leczenie insuliną, często budzi obawy, że choroba w znaczący sposób ograniczy dotychczasowy styl życia. Na pewno należy wprowadzić wiele prozdrowotnych zmian dotyczących chociażby diety i regularnego wysiłku fizycznego, ale nie należy rezygnować z podróży, urlopów i wakacji. Stosując Funkcjonalną Intensywną Terapię insuliną z całą pewnością można korzystać z dobrodziejstw wakacyjnego wypoczynku, odbywać służbowe podróże, wyjeżdżać na urlop. Należy tylko przestrzegać kilku zasad.

Zasada 1. Planowanie podróży

Na około miesiąc przed planowaną podróżą należy skontaktować się z prowadzącym diabetologiem lub lekarzem rodzinnym, aby skontrolować stopień wyrównania metabolicznego cukrzycy i wspólnie ustalić sposób modyfikacji insulinoterapii w czasie podróży. Dobrze więc, odpowiednio wcześniej, znać rozkład i czas jazdy lub lotu. Ma to szczególne znaczenie, gdy przekracza się kilka stref czasowych. Generalnie obowiązuje wtedy zasada, że przy podróży na wschód, gdy doba „skraca” się i prawdopodobnie zmniejszy się ilość posiłków, należy zmniejszyć dawkę stosowanej insuliny, by zapobiec wystąpieniu hipoglikemii i odwrotnie – przy podróży na zachód, gdy dochodzi do „wydłużenia” doby, należy zwiększyć ilość insuliny adekwatnie do większej ilości posiłków. Modyfikacji może ulec przejściowo podawanie insuliny bazalnej, czasem zachodzi konieczność podziału dawki tej insuliny na dwa wstrzyknięcia. Należy podkreślić, że jako insulina bazalna szczególnie dobrze sprawdza się w przypadku długich podróży bezszczytowy analog insulinowy, dzięki któremu również minimalizujemy ryzyko hipoglikemii.

Dobrze również skontaktować się z liniami lotniczymi i upewnić się, czy możliwe jest przygotowanie na czas podróży posiłków zgodnych z zasadami diety cukrzycowej. Podobnie w hotelu lub innym miejscu pobytu być może będzie możliwe zamówienie diety cukrzycowej, ale z odpowiednim wyprzedzeniem.

 

W czasie wizyty u lekarza należy poprosić o recepty na dodatkową ilość insuliny i pasków testowych do glukometru. Trzeba obliczyć, jaka ilość leku będzie w przybliżeniu potrzebna na czas podróży i oprócz tego zabrać jeszcze zapasową insulinę. Należy zawsze brać pod uwagę możliwość awarii sprzętu. Przydatny może się okazać zapasowy glukometr i wstrzykiwacz. Warto bowiem pamiętać, że zawartość insuliny w fiolce oraz formy jej podania (przy pomocy strzykawki lub pena) są w niektórych krajach inne niż w Polsce.

Insulinę, glukagon (jeśli się go stosuje), glukometr i paski oraz wstrzykiwacze należy przewozić w bagażu podręcznym. Uniknie się wtedy problemów w przypadku zagubienia bagażu głównego. Wymagane jest, aby leki przewozić w oryginalnych opakowaniach, możliwe musi być odczytanie nazwy leku oraz producenta. Igły i nakłuwacze powinny być odpowiednio zabezpieczone (zamknięte lub owinięte). Warto też poprosić lekarza prowadzącego o oświadczenie potwierdzające, że choruje się na cukrzycę i konieczne jest stosowanie insuliny. Taki dokument nie jest bezwzględnie wymagany, ale może okazać się przydatny. W razie jakichkolwiek wątpliwości trzeba po prostu skontaktować się z liniami lotniczymi lub ambasadą kraju docelowego i upewnić się, jakie zasady obowiązują w przypadku przewożenia leków.

Przewożenie insuliny w bagażu podręcznym oraz kontrola przy użyciu promieni rentgenowskich nie powinny mieć wpływu na stabilność leku bądź działanie glukometru. W przypadku pobytu w krajach o bardzo gorącym klimacie warto przechowywać fiolki z insuliną w termosie lub innym pojemniku z termoizolacją.

W czasie urlopu lub podróży służbowej warto częściej niż zwykle kontrolować stężenie glukozy we krwi. Ma to szczególne znaczenie, gdy osoba chorująca na cukrzycę jest jednocześnie kierowcą w czasie podróży. Niedopuszczalne jest rozpoczynanie i kontynuowanie jazdy samochodem przy niskim stężeniu glukozy we krwi i objawach hipoglikemii. Dla zapewnienia odpowiedniej kontroli należy zaplanować właściwą ilość postojów.

W czasie urlopów często spożywa się potrawy kuchni lokalnej, także te zawierające nieznane składniki i trudno przewidzieć ich wpływ na stężenie glukozy. Częstsze oznaczanie glikemii pozwoli na lepszą kontrolę cukrzycy i dostosowanie dawek insuliny także do egzotycznych posiłków.

Jeżeli podróżuje się z osobą towarzyszącą, warto poinformować ją o chorobie i nauczyć rozpoznawania hipoglikemii oraz podawania glukagonu. Dobrze mieć też przy sobie identyfikator informujący o cukrzycy oraz leczeniu insuliną. Na wypadek hipoglikemii należy zabrać ze sobą cukierki (np. landrynki) lub tabletki z glukozą. Dobrze też mieć ze sobą coś na przekąskę np. na wypadek opóźnienia planowego posiłku. Urlop czy wakacje to także czas nieco innej aktywności fizycznej – trzeba o tym pamiętać planując skład posiłków i dobierając dawkę insuliny.

Należy też pamiętać o pewnych sprawach, które nie są bezpośrednio związane z cukrzycą. Odpowiednio wcześniej warto poddać się niezbędnym szczepieniom ochronnym. Przydatne mogą się okazać leki przeciwbiegunkowe i przeciwwymiotne, a także butelkowana woda mineralna – dzięki temu uniknie się wahań glikemii związanych z zatruciem pokarmowym. By uniknąć niespodziewanych wydatków związanych z nagłą wizytą u lekarza lub w szpitalu, dobrze wykupić ubezpieczenie medyczne lub zaopatrzyć się w formularz potwierdzający ubezpieczenie w krajach Unii Europejskiej, jeżeli podróż obejmuje tylko ten obszar.

Mam nadzieję, że tych kilka rad ułatwi wszystkim osobom leczonym insuliną podróżowanie i cieszenie się z poznawania nowych miejsc. Pamiętajmy wszyscy, że FIT ułatwia życie także w tak szczególnym czasie jak urlop, wakacje i podróż.