Śpiączka będąca konsekwencją hipoglikemii rozpoczyna się nagle – w ciągu kilkunastu minut chory może stracić przytomność. Stan ten może być spowodowany niewłaściwie leczoną cukrzycą, podaniem zbyt dużej dawki insuliny lub niespożyciem posiłku po przyjęciu insuliny. Śpiączkę hipoglikemiczną może też wywołać intensywny, duży wysiłek fizyczny, którego skutkiem będzie gwałtowny spadek poziomu glukozy we krwi.

 

Chory przed utratą przytomności odczuwa typowe objawy hipoglikemii: niepokój, łaknienie, pocenie się, występuje u niego drżenie rąk i zaburzenia akcji serca. Pogłębienie hipoglikemii skutkuje pojawieniem się bólów głowy i stanów lękowych. Jeśli chory w porę nie otrzyma glukozy, traci przytomność. U chorego znajdującego się w śpiączce hipoglikemicznej obserwuje się miarowy, prawidłowy oddech i prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego krwi. Jednak zaróżowiona skóra nieprzytomnego jest wilgotna, źrenice rozszerzone i wyczuwa się wzmożone napięcie mięśni, niekiedy mogą wystąpić drgawki. Analiza laboratoryjna wskazuje na znacznie obniżony poziom glukozy we krwi. W moczu nie stwierdza się acetonu.

Warto wiedzieć, że u osób, które nie chorują na cukrzycę, również może wystąpić śpiączka hipoglikemiczna. Sytuacja taka może zdarzyć się u chorych na nowotwór, którego komórki wydzielają insulinę.

 

Śpiączka kwasicza to efekt nagromadzenia się ketokwasów w organizmie na skutek źle leczonej, nieleczonej lub nierozpoznanej cukrzycy. Do tego stanu mogą doprowadzić też błędy dietetyczne albo powikłania poinfekcyjne. W przeciwieństwie do szybko ujawniających się skutków poważnej hipoglikemii, do pojawienia się śpiączki ketonowej dochodzi powoli. Chory najpierw dużo pije i często oddaje mocz. W konsekwencji narastającej hiperglikemii dochodzi do odwodnienia organizmu – skóra i błony śluzowe są suche, źrenice stają się wąskie, zmniejsza się też napięcie mięśni i spada ciśnienie krwi, tętno staje się słabe. U chorych z objawami śpiączki hiperglikemicznej wyczuwa się w oddechu charakterystyczny zapach acetonu. Badania laboratoryjne ujawniają wysokie stężenie glukozy we krwi, a w moczu odnotowuje się obecność i acetonu, i glukozy.

 

Stan śpiączki u chorego na cukrzycę wymaga podjęcia zdecydowanych działań. Osoba taka powinna jak najszybciej znaleźć się w szpitalu. Pielęgniarka, która w sytuacji doraźnej będzie musiała stwierdzić, czy utrata przytomności u chorego jest konsekwencją hipoglikemii czy też powikłaniem hiperglikemii, powinna zwrócić uwagę na stan skóry chorego, jego tętno, ciśnienie, i wygląd źrenic, a w wywiadzie (o ile istnieje możliwość jego przeprowadzenia z bliskimi chorego), dopytać o to, w jakich okolicznościach doszło do utraty przytomności.