ABC psychologii w cukrzycy
Część 2. Radzenie sobie ze stresem
Część 2. Radzenie sobie ze stresem
Jeśli ciągle jesteś
rozdrażniony, odczuwasz napięcie nerwowe, bez powodu wybuchasz gniewem lub
płaczem, masz kłopoty ze snem, możesz być pewny – dopadł Cię stres. Stres
nie jest ani dobry, ani zły. To my nadajemy
mu znaczenie. Jeśli sobie z nim nie radzimy – jest
zły, ale jeśli go pokonujemy – może być dobry. Stres może dodawać nam
sił, zmobilizować nas do działania i być motorem naszych sukcesów. Czynniki
zewnętrzne i wewnętrzne uruchamiające stres nazywane są stresorami. Ocena stresora jest ważna dla człowieka z dwóch
względów:
- jej samopoczucia
- jej możliwości i sposobów radzenia sobie ze stresem.
Każdy
człowiek reaguje na stres w odmienny sposób (wg Parkera
i Endlera):
- aktywny – poszukuje sposobów rozwiązania problemu (zbiera i selekcjonuje informacje, korzysta z pomocy specjalistów, nastawia się na osiągnięcie najlepszych efektów)
- przeżywający – koncentruje się na własnych emocjach (myśli życzeniowo, fantazjuje, wielokrotne zwiększa poczucie stresu, potocznie zwane „nakręcaniem się” – prowadzi to do wzrostu napięcia i przygnębienia)
- przeczekujący – unika informacji o chorobie (wypiera się sytuacji, często przez czynniki zastępcze).
Wiele badań wskazuje, że najlepiej z cukrzycą radzą sobie „aktywni”.
Osiągają oni dobrą jakość życia i niewielkie prawdopodobieństwo powikłań.
„Przeżywający” charakteryzują się wyższym poziomem lęku i depresji.
Oto
sposoby radzenia sobie ze stresem:
- Zadbaj o ciało: wybierz dla siebie odpowiednią formę ruchu (spacer, rower, taniec, itp.). Pracuj z oddechem – naucz się technik relaksacji, uśmiechaj się do siebie, innych ludzi, świata przyrody.
- Zadbaj o umysł: wybierz to, co sprawia Ci przyjemność (słuchanie muzyki, joga, medytacje, wizualizacje miłych wspomnień, itp.).
- Kontroluj emocje: panuj nad poziomem napięcia emocjonalnego, pozbywaj się złych emocji (wrogość, agresja, złość, smutek, lęk) – są one niezwykle toksyczne dla Ciebie, zwiększają stres, a przez to wpływają na chwiejność glikemii.
Depresja
Jeżeli
objawy niepokoju, smutku, cierpienia, bezsenności, zwiększonych dolegliwości
somatycznych, poczucia bezsensu życia utrzymują się w sposób ciągły dłużej
niż dwa tygodnie i powodują,
że nie radzisz sobie z codziennymi
obowiązkami, powiedz o tym swojemu lekarzowi lub skontaktuj się
z psychologiem. To może być depresja. Jej występowanie ma znaczny wpływ na
poziomy glikemii. Pamiętaj, że depresję można wyleczyć.
Zaburzenia odżywiania
Brak
adaptacji do choroby może mieć wpływ na sposób odżywiania się. Okresy braku
łaknienia lub zwiększonego apetytu mają bardzo duże znaczenie dla obrazu
cukrzycy. Jeżeli złe nawyki staną się codziennością, jest to poważne zagrożenie
dla Twojego zdrowia. Domagaj się wówczas kontaktu z edukatorem, który
pomoże Ci uporządkować informacje dotyczące diety. Jeśli nie dajesz rady sam
i masz poczucie, że nie panujesz nad tym, co i ile jesz, skontaktuj
się z psychologiem.
Asertywność
Zachowanie asertywne to umiejętność wyrażania swoich
myśli i życzeń, dbania o przestrzeganie należnych Ci praw bez
naruszania praw innych osób. Umożliwia ono nawiązywanie prawidłowych kontaktów
z innymi ludźmi bez obwiniania siebie i innych za niepowodzenia. Pozwala
lepiej zrozumieć Twoje intencje.
